Chính vì vậy, mặc dù được tăng giá than cho điện từ năm 1/3/2010, song TKV cho rằng giá bán than cho điện còn thấp hơn nhiều so với giá thành, dự kiến bằng 80 - 90% nếu so với giá thành năm 2009 và bằng khoảng 70% nếu so với giá thành kế hoạch năm 2010.

Điều đáng nói là theo phương án tăng giá điện lên 6,8% từ 1/3/2010, với sản lượng điện thương phẩm dự kiến năm 2010 là 72,8 tỷ kWh thì EVN tăng được ít nhất 4.800 tỷ đồng. Nếu tính 10 tháng từ 01/3/2010 sẽ tăng được ít nhất 4000 tỷ đồng. Trong khi đó, giá than nếu tăng như dự kiến thì tổng số tăng cả năm là 1.277 tỷ đồng, nếu tính 10 tháng tăng được 1064 tỷ đồng. Như vậy, tỷ lệ tăng giá than tác động đến tăng giá điện chỉ chiếm 26,6%.

TKV cho rằng, tỷ trọng Tổng tăng giá than cho điện/Tổng giá điện tăng bằng 26,6% là thấp (khoảng 1.000/4.000 tỷ đồng tăng thêm trong năm 2010). Nguyên nhân tăng giá điện năm 2010 do giá than chỉ là một phần còn lại chủ yếu là các yếu tố đầu vào khác của ngành điện (chiếm tới 73,4% tương đương với gần 3 ngàn tỷ đồng).

Vì vậy, TKV kiến nghị Chính phủ và các Bộ ngành cần xem xét trong khuôn khổ giá điện đã được tăng nếu còn khả năng cân đối thì trong năm 2010 cần điều chỉnh tiếp giá than cho điện để từng bước thực hiện theo cơ chế giá thị trường theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Cụ thể là sau khi được điều chỉnh giá than từ 1/3/2010, tiếp tục được điều chỉnh giá bán than cho điện theo cơ chế giá thị trường bằng giá bán vào các hộ ở thị trường trong nước từ quý IV/2010. Điều này sẽ tạo điều kiện cho TKV bù đắp được chi phí, tăng vốn đầu tư phát triển vì nhu cầu vốn cho đầu tư của TKV là rất lớn, đồng thời TKV có điều kiện sớm giảm được sản lượng than xuất khẩu để bù cho than điện.

Theo quy hoạch điện VI và theo các dự án mà TKV đã cam kết cung cấp than thì nhu cầu than cho điện từ năm 2013 tăng rất cao, TKV cần đẩy mạnh đầu tư để mở rộng và xây dựng các mỏ mới. Do đó, giá bán than cần thực hiện theo cơ chế thị trường để có lãi đầu tư phát triển. Hơn nữa, với giá bán than cho điện mà TKV đề nghị hiện nay cũng chỉ bằng dưới 50% giá nhập khẩu loại than có chất lượng tương đương.

“Vì vậy, việc sớm thị trường hoá than cho điện để có nguồn đầu tư phát triển các dự án than trong nước phục vụ cho sản xuất điện vẫn là giải pháp tối ưu nhất. Điều này có ý nghĩa chiến lược quan trọng góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia” - ông Nguyễn Văn Hải, Phó Tổng giám đốc TKV khẳng định.